Bij Geen Blad voor de Mond zijn we dol op teksten. Van webteksten tot artikelen in magazines en van jaarverslagen tot blogs. Blogger Martin Ruesink neemt geen blad voor de mond en deelt graag zijn mening over economische zaken met jou. Deze keert stelt hij de problemen op de arbeidsmarkt aan de kaak.
‘Help, ik kom handjes tekort!’
Noem een willekeurige sector van de arbeidsmarkt en je hoort er de noodkreet ‘help, ik kom handjes tekort!’. Dit geldt voor de zorg, technologie, onderwijs, openbaar vervoer, productiebedrijven, tech-bedrijven en de horeca.
De medewerkers die er in deze sectoren wel zijn, staan onder druk. Ze werken hard en houden van hun vak, maar hun loon kan de inflatie op dit moment niet bijhouden. Een extra loonsverhoging dan maar? Dat is alleen mogelijk als jij die kunt betalen uit reserves of hogere opbrengsten. Reserves bieden slechts tijdelijk uitkomst. En misschien heb je ze al opgebruikt tijdens de coronapandemie, of moet je nog uitgestelde belasting betalen. De prijzen van je producten of diensten verhogen? Als je dat al kunt, ligt verlies van marktaandeel op de loer. En als iedereen zijn prijzen verhoogt, neemt de inflatie verder toe en vraagt je personeel om nóg meer loon.
We leven in vreemde tijden. Na de bankencrisis heeft de economie een groeispurt gemaakt, leek geld gratis te zijn geworden, gooide de stikstofcrisis zand in de motor en bleven we tijdens de ingrijpende coronapandemie overeind, dankzij de diepe zakken van onze overheid. Wie de vorige zin nog eens leest, beseft dat het leven soms bol staat van de tegenstellingen en ongerijmdheden.
Nieuwkomers binnenhalen?
Laten we dan meer arbeidsmigranten aantrekken, stellen Europese beleidsmakers voor. Ook in de landen om ons heen zijn er nogal wat handjes tekort. ‘En waar moeten al die extra nieuwkomers dan wonen?’ , vraagt de Arbeidsinspectie zich af. Nu al is het huizentekort hét grootste probleem van ons land en wonen buitenlandse seizoenswerkers in vaak slechte omstandigheden. De deuren verder openzetten betekent bovendien dat Nederland binnen 15 jaar doorgroeit naar 20 miljoen inwoners. Kan dit op een verantwoorde manier? Met voldoende huisartsen, leraren en verzorgenden voor iedereen?
Ourobouros
Je zou moedeloos kunnen worden van deze opeenstapeling van problemen. Los van de oorlog in de Oekraïne, waarvan niemand de gevolgen kan overzien. Een oeroud beeld doemt op. Het symbool van Ourobouros, de mythologische slang of draak die zijn eigen staart opeet. Op het eerste gezicht geen prettige gedachte. Maar Ourobouros is gek genoeg ook een hoopvol beeld. Het beeld van de staarteter staat over de hele wereld symbool voor de cirkel van het leven. Om te kunnen vernieuwen en verjongen moet het oude worden opgegeten. Het is een eeuwige kringloop, eentje die je niet kunt stoppen, maar waar je slim mee om moet gaan..
Er liggen kansen
Ja, een einde aan het oude is vaak bedreigend. Maar als je goed kijkt, zie je waar de kansen liggen. Zoals de recordopbrengsten van alle zonnepanelen op onze daken. Of de versnelde afbouw van fossiele brandstoffen, die technologiebedrijven in de kaart spelen. De enorme vraag naar chips speelt niet alleen grote jongens als ASML in de kaart, maar ook talloze Nederlandse toeleveranciers zoals VDL. We hebben ontdekt dat telewerken vaak beter is dan vliegen en dat automatisering van zwaar werk lucht geeft op de arbeidsmarkt. En met een nieuwe opzet van onze voedselproductie kunnen we veel problemen tegelijk aanpakken; van ruimtenood en stikstof tot ongezonde voedingspatronen en virusgevaren.
Handjes tekort… handen erbij? Doe het alleen waar het echt moet en zolang het moet. Net zoals extra asfalt meer auto’s aantrekt en op den duur geen files oplost, zo leveren extra handjes geen structurele bijdrage aan onze arbeidsmarkt, ons welzijn, of het klimaat. We kunnen kampioen staarteters worden. Als we het maar samen, slim en eerlijk doen.
Door Martin Ruesink